తెలుగు నెలలన్నింటిలో కార్తీక మాసానికి విశిష్టస్థానం ఉంది. ఈ మాసాన్ని త్రిశూల దారుడు, ముక్కంటి అయిన శివునికి ప్రీతి పాత్రమైనదిగా భక్తులు భావించడం వల్ల గరళకందుడికి ఈ మాసమంతా భక్తిప్రపత్తులతో పూజలు చేస్తారు. ఈ మాసంలో పూజలు, ఉపవాసాలు చేయడంవలన మోక్షం ప్రాప్తిస్తుందని భక్తుల నమ్మకం. మాసం సముద్ర స్నానాలకు, వనభోజనాలకు ప్రసిద్ది. ఈ సంవత్సరం లో అక్టోబర్ 29 నుండి నవంబర్ 27 వరకు కార్తీకమాసం. ఈ మాసం అంతా సాయంత్రంపూట కూడా ఇంటి ముంగిట దీపాలు పెడతారు.
కార్తీక మాసం లో రుద్రాభిషేకం కు విశిష్ట ప్రాముఖ్యం వుంది.
కార్తీక మాస ప్రాధాన్యతను పద్మ పురాణం ఉత్తరఖండం లో వివరించబడినది.
కార్తీక మాస ప్రాధాన్యతను శ్రీ కృష్ణుడు, సత్యభామ తో ఇలా చెప్పారు :
వేదాలను దొంగలించి సముద్రం లో దాగిన శంకాశుర అను రాక్షశుడిని సంహరించడానికి శ్రీ మహావిష్ణువు మత్స్య అవతారం ధరించి, రాక్షస సంహారం గావించి వేదాలను రక్షించాడు. కార్తీక మాసం లో 11 వ రోజు శ్రీ మహావిష్ణువు మత్స్యావతారం ధరించినారు.
కార్తీక మాసం లో రుద్రాభిషేకం కు విశిష్ట ప్రాముఖ్యం వుంది.కార్తీక మాస ప్రాధాన్యతను పద్మ పురాణం ఉత్తరఖండం లో వివరించబడినది.
కార్తీక మాస ప్రాధాన్యతను శ్రీ కృష్ణుడు, సత్యభామ తో ఇలా చెప్పారు :
వేదాలను దొంగలించి సముద్రం లో దాగిన శంకాశుర అను రాక్షశుడిని సంహరించడానికి శ్రీ మహావిష్ణువు మత్స్య అవతారం ధరించి, రాక్షస సంహారం గావించి వేదాలను రక్షించాడు. కార్తీక మాసం లో 11 వ రోజు శ్రీ మహావిష్ణువు మత్స్యావతారం ధరించినారు.
ఈ మాసం లో తిరుప్పావై (గోదాదేవి గురించినది) చదువుతారు. తెల్లవారుఝామునే లేచి తులసికోట దగ్గర దీపాలు పెట్టి తులశమ్మకి పూజ చేస్తారు. ఈ మాసం చివరి సోమవారం 108 / 365 ఒత్తులతో దీపాన్ని వెలిగిస్తారు. కార్తీక శుద్ధ ఏకాదశి న శ్రీ సత్యనారాయణ వ్రతం కూడా చేస్తారు.
